Aisia, kultura eta ondaria

Elgeta-ko Gerra Zibila

Programación de las fiestas de Elgeta 2011

Azokak, aisia, kultura

Zer bisitatu Elgeta-n

Parrokia 1377tatik dokumentatutako eta XVI mendean, bere itxura mantentzen duen unean, aldatutako Asuncioneko, XVI mendeko, Gure Andrea. Hiru tarteko ontzi bakarreko eta crucería-gangako tenplu bat da. Leiho zabal gotikoak ditu. Barnean Santiagoko erretaula nabarmentzen dute, Pizkundekoa eta 1604etako den aldare nagusia, barrokoa. Mugatutako eta zenbakitutako hilobiekiko ontziko lurzoruan egindako ehorzketak mantentzen ditu. Barnean bi hilobi gotiko daude 1470eko bat eta 1563ko beste bat, behinola tenpluaren kanpokoan kokatuta zeuden.

Urrupain-eko dorrea, ere Abridio Etxea 1564etako den bezala eta Pizkundeko portada ederra duen ezagututa, kokatzen da gaurko errepideko ertzean, Bide Erreal zaharreko. Bada bat Zein Interes kulturaleko (BIC-etako).
Diputazioaren Etxea, 1868 zeinek Elorrio-ko errepidea pasatzen duen arku baxuarekin; herriaren ikurra da.


Elgeta-tik lekurik enblematikoenetara eta Pais Vasco-aren espectáculares-etara ibilaldiak egin daitezke. Bere egoera estrategikoa jartzen du, norako guztiak ia distantziakide daudenagatik, Euskadiren zentro osoa. Dauden leku zoragarriko ume azkarra eskaintzen dugu Elgeta-ko ordu bat ezean.

 

 

263735592_21

Bergara (Gipuzkoa)

9,2 km, 14 min
GI-2632a

Urteetan zehar errotutako kultur tradizioko herria da Bergara, iadanik XVIII. mendean ezaguna egin zen Europa guztian zehar bertan sortutako «Errege Seminario»an lehen aldiz wolframio metala isolatu zelako. XVI eta XVII. mendeetako etxebikain eta jauregi ugari ikus dezakegu eta, baita ere, Ariznoako San Pedro eta Oxirondoko Santa Marina parrokiak. Lehenengoan, Juan de Mesa eskultore barrokoaren Hilzoriko Kristoaren irudia (1622) gurtzen da. Santa Marinan, berriz, monumentu izendatutako erretaula nagusi ikusgarria (XVIII. mendea) nabarmendu daiteke.

Web Ofiziala: www.bergara.es

Argazki eta edukiak: www.turismodebagoiena.com


263735925_21

Oñati (Gipuzkoa)

21,2 km, 31 min
GI-2632a, GI-627a eta GI-2630a

Euskadiko Toledo moduan ezaguna den Oñatiko hiri monumentalean garai desberdinetako euskal arte zibil eta erlijiosoaren adierazgarririk bikainenak daude; Sancti Spiritus Unibertsitatea eta Arantzazuko Santutegia. Bestalde, Arantzazuko ingurunea, Aizkorri-Aratz parke naturalean, leku ezin hobea da mendian ibili eta euska historia eta etnografiaren gai bereziak ezagutzeko.

Web Ofiziala: www.oinati.org

Argazki eta edukiak: www.turismodebagoiena.com


263735846_21

Leintz Gatzaga (Gipuzkoa)

26,7 km, 29 min
GI-2639a

Gipuzkoako hegomendebaldeko muturrean dagoen herri txiki honek 260 biztanle ditu eta XIV. mendean sortu zen. Izan ere, Erdi Aroan gatzaren inguruan sortutako jarduera izan zen hiribildu honen sorrera bultzatu zuena. Erdi Aroko guneak garai batetako harresiaren sarrerako zazpi ateetatik bost mantentzen ditu eta, baita ere, harresiaren zati bat. Gainera, bisitariek oinetxe, jauregi eta dotorexia handiko eraikuntzak ikus ditzake, hauen artean Garro, Elexalde, Ostatu edo Soran Jauregiak.

Web Ofiziala: www.leintzgatzaga.com

Argazki eta edukiak: www.turismodebagoiena.com


263547668_21

Aretxabaleta (Gipuzkoa)

4,4 km, 23 min

GI-2639a eta GI-3551

Jarduera industrial garrantzitsua duen herri honek, hirigune txukuna eta baserriz nahiz elizatez inguraturiko haranak ditu. Kurtzebarri mendiaren magalean, Aizkorriko parke naturalean Urkuluko Urtegiak, gune natural paregabea osatzen du.

Web Ofiziala: www.aretxabaleta.com

Urkulu-ren Urtegia

Argazki eta edukiak: www.turismodebagoiena.com


Las marismas del río Deba ofrecen bellos lugares

Deba (Gipuzkoa)

36,4 km, 29 min
A-8

Debak milaka bisitari hartzen ditu urtean zehar, inguruko parajeetako edertasunak, bertako jendearen izaera abegitsuak eta era ezberdinetako kultur eskaintzak erakarrita.

Deba ibaiaren estuarioaren eskuinaldean kokaturik dagoen herri honetan bi hondartza eder aurki ditzakegu: Debako hondartza eta Lapari hondartza. Biak hare beltza duten hondartzak dira, inguruko mendiak arbelazkoak direlako.

Kostaldeko erakargarriez gainera, Deba inguratzen duten mendi gailur samurretara igotzeko aukera dago, non kostaldeko panomarika izugarriak mirestu daitezkeen.

Honetaz gain, herrigune bertatik abiatuz, Santa Catalina edo Aitzuriko puntaraino ere paseo eder eta politak egin daitezke. Debako ingurunean nekazal turismoak geroz eta garrantzi handiagoa ari da hartzen, erreferentzi puntu nagusia Lasturko bailara izanik.

Hiribarnearen erdialdean kokaturik, Debako Santa maria eliza aurkitzen da, monumento nazionala eta euskal gotikoaen bitxia. Bere osotasunetik, klaustroa eta elizpe polikromatioa nabarmentzen dira gehien; bi ezaugarri hauek lehenengo eraikuntzatik mantentzen dira, XV. mendekoa berau.

 

Flysch-aren Ibilbidea (Zumaia – Deba – Mutriku)

Argazki eta edukiak: www.debabarrenaturismo.com


Vista panorámica de Mallabia

Mallabia (Bizkaia)

18,5 km, 24 min
BI-3321a eta IPAR-634a

Mallabiak landa-giro nabaria dauka. Herrigunearen inguruan zelai berde eta mendi-hegal bikainak ikus daitezke; inguruko baserri ugariek edertasun handiko ikuspegia osatzen dute, han hemenka sakabanaturik, Euskal Herriko irudi tipikoa osatuz.

Inguruetako landa-auzo anitzetan ermita mordoa ere aurki dezakegu, hauetako gehienetan oraindik ere igandetan eta, jakina, jaiak ospatzeko antolatzen diren erromerietan, asko dira biltzen diren bertako bizilagunak.

Herri-kirolak dira Mallabia-ra gerturatzen gaituzten aspekturik interesgarrienetariko bat: idi-probak, harrijasotzaileak etab…izanik Abuztuan zehar ospatzen diren festen ekimen garrantzitsuenetarikoak.

Mallabia-ko Udala

Argazki eta edukiak: www.debabarrenaturismo.com


http://www.mendaro.net/es/fotos/3961es.jpg

Mendaro (Gipuzkoa)

24,3 km, 23 min
GI-2632a eta AP-1a

Tamaina txikiko herria biztanle kopuruari erreparatzen badiogu, ez ordea, herria inguratzen duen paisaje ederren handitasunari erreparatuz gero. Mendarotik abiatuz, mendizaleen gustuak asetuko dituzten zenbait irteera paregabe daude: Arno, Kanpanzar, Urnobieta, Gaintxipixa, Otarre etab…

Kilimon bailararen inguru hau, jatorri karstikoko lurraldea, espeleologia egiteko leku benetan zoragarria da dituen leizeengatik. Guztietatik aipagarriena, Arrastoko koba da.

Kilimon eta Intxusai erreketan arrantza egin daiteke. Erreka benetan polit eta pasealeku apropos hauetan, urjauzi zoragarriak aurki ditzakegu.

Mendaro aurkituko dugu «Chocolates de Mendaro-Saint Girons» lantegia. 1850ean hasi ziren maila handiko txokolateak egiten, ahoz aho familiakoek gorde duten sekretu tradizionala erabiliz. Ezin gustagarriago lantegi txiki honi bisitaldia egitea, eta are gozagarriagoa bertako produktuak dastatzea.

Udalaren orrialdea

Argazki eta edukiak: www.mendaro.net


Mutriku (Gipuzkoa)

35,4 km, 35 min
N-634

Herri arrantzale eder honen biztanleak garai batean, balearen arrantzuan ibili ziren. Gaur egun ere jarduera ekonomiko garrantzitsuena arrantzarekin lotura zuzena duen industria da.Mutriku, Gaztañeta eta Txurruka arrantzale ezagunen jaioterria dugu, mundu osoan ezagunak, bata itsas eraikuntzan egin zituen aportazio baliotsuengatik, eta bestea, Trafalgar-eko burrukan izan zuen jokaera heroikoarengatik.

Mutriku-ko alde zaharra, Gipuzkoako eta Euskal herriko aberats eta hobekien kontserbaturiko bat da. Bi enparantza ditu, eta kale estu eta adokinatuen bidez lotzen dira herria eta kaia. Kale eder hauetatik paseiatuz, arkitektura aldetik interes handiko etxe eta jauregi ugari aurkitzen ditugu, ahaztu ezinezko ibilaldi bat eskeintzen digutelarik, hala nola; Galdona jauretxea, Udaletxea eta Jasokunde ama Birjinaren eleiz neoklasikoa, non Zurbaran margolariari egozten zaion margo bat auki dezakegun.

Portura jarraituz, Txurruka etxea, Zabiel jauretxea ( XVI. mendea), Olarra- Mizkia etxea, Montalibet jauretxea, Berriartua dorretxea, eta Santa Katalina konbentua, non Flandiar eskolako bi irudi nabarmentzen diren.

Itsas tradizioa duen herri bitxi honetan, gastronomiak leku garrantzitsu bat betetzen du, izan ere, jatetxe eta erretegiak heri guztian barne zabaltzen bait dira. Orokorean, modu guztietan prestaturiko arain zaporetsuak egiten dira, baina espezialitate nagusiak, itsasapo eta » marmitakoa » dira.

Bestalde, azpimarkatu behar da Mutrikun dagoen kontserba industria garrantzitsua, bere kalitatearengatik gehien eskaturiko produktuak antxoak, atuna eta caviar-aren ordezkoa izanik.

Informazio gehiago

Argazkia eta edukiak: www.mutrikukoudala.net


 

Elorrio (Bizkaia)

5,9 km, 8 min

GI-2632a eta BI-2632a

Argiñetako hilobiak:

Argiñeta berbak «harginen lekua» esan gura du, harrizko hilobi kristauak zirela-eta ezarririko izena, antza denez. Hareharriz egindako hilobi multzoa da. Bederatzigarren mendekoak dira:711.urtean, Guadaleteko batailaren ostean arabiarrengandik ihesi zetozen bisigodoak, hundikiak, izan ziren honaino ailegatu eta, hemen geratuak, hilobiok eurentzat egin zituztenak. Hilobiek zakar landuriko zati bi dituzte: eite triangeluarrekoa da gainaldea, eta behekoa harrian landuriko hilobia bera. San Adrian ermitaren aurrean daude, ferra-itxura hartzen duen eran ipinita. Gaur egun, 23 daude, euretariko bat bikoitza, senar-emazteentzat egina edo.

Hilobien artean bost hilarri kristaurrekoak daude: horiek hilobiak eurak baino zaharragoak dira, hemengo lurretan kristautasuna sartu baino lehenagokoak.

Don tello kaleko harresi zatia

Don Tello plazan, Arezpakotzaga jauregiaren alboan dago. Aintzinako harresiak zituen sei ateetatik geratzen den bakarra. Almenak ere zutunik daude. Ate zorrotza da, 3 metroko altuera eta 2.50 metroko zabalera duena.

Berriozabaleta iturria

Izen bereko auzunean dago, Santa Katalina ermitatik ehunen bat metrora. Iturri inka baten erreplika interesgarria da, Peruko entzule-epaile izan zen Manuel

Udalaren Orrialdea

 

Argazkiak eta edukiak: www.elorrio.net


http://vizcaya.turismoenpueblos.es/files/2011/07/basilica-lekeitio.jpg

Lekeitio (Bizkaia)

51,8 km, 57 min

BI-3438a

Lekeitio-ko herri bizkaitarra oso ezaguna da jaietako batzuen San Antolín-en-ak diren bezala burutzen dituen berezitasunagatiko bere lurraldetik edo San Pedro-ren-etatik kanpo.
Eta da bere egintza-programazio barruan oilar-korrida edo xakarranka bezala ekitaldi tradizionalak sartzen dituztela. Hala ere, aipaturiko hiribilduak eskaintzen du ere zeini bisita ezagutzeko aukera bat
edertasun kalkulaezineko ondare arkitektoniko zabala. Hau barruan eraikinik adierazgarrienak hurrengoak dira: Asuncioneko Basilika Gure Andrea. Nazio-Monumentu bezala, XV mendeko, estilo gotikoa den eraikuntza hau deklaratuta dago. XII mendearen Andre Mariaren altuera eta XVI mendeko erretaula gotiko flamenkoa, probintzia guztiko ederrenetako bat deneko, aipaturiko tenpluaren bi elementurik baliotsuenak dira.Lea-ko Ontziolak: Eraikuntzarako eskuz egindako ontzioletako taldea eta zur-kaskoarekiko ibaiko bokalean kokatutako itsasontzietako konponketa.

Udalaren Weba

Argazkia (goian) eta edukia: vizcaya.turismoenpueblos.es

Argazkia (azpian): Egizu-k eginda


Oma 

 

 

 

 

 

 

Kortezubi (Bizkaia)

59,3 km, 48 min
A-8

Kortezubik paisaia, ekologia eta kultur ondare ikusgarria dauka, Urdaibaiko Biosfera Erreserban paregabekoak. Mundakako itsasadarrean dago Kortezubi eta gure arbasoek historiaurreko sasoietan etxetzat eta bizilekutzat hartu zuten, batez ere, baliabide ugari zituelako eta bertako kobek erosotasun handia ematen zietelako. Koba horietan ezin hobeto birsortu zituzten arbasoek historiaurreko garai haietako bizimodua eta kezka espiritualak.

Agian ondare bakar horrek ezkutuan gorde izan du Kortezubik duen ondare ekologiko ikaragarria. Paisaia-dibertsitate handiko udalerria da. Itsasadarrean kokatutako beste herrien moduan, paisaia irekia dauka itsasadarrera eta paisaia batua barruko haranetara.

Santimamiñe

Ereñozarre mendiaren hegoaldeko hegalean dago, eta Biosfera  Erreserbaren barruko koben artetik balio etnografiko handiena daukana da. 1917. urtean topatu zuten, eta indusketak 1918 eta 1926 urteen artean egin ziren, Aranzadi-Barandiaran-Eguren taldeak zuzenduta. Geologia oso interesgarria da eta aztarnategi arkeologikoak kalitate handikoak dira. Baina horretaz gain, labar-margo ugari era badaude bertan, Magdalen arokoak, eta horietan historiaurreko fauna dago irudikatua. Horiek azpimarrako beharko genituzke: bisonteak, zaldiak, karpidoak, bobido bat, basurde bat, hartz ar bat eta orein buru bat. Guztira berrogeita hamar irudi inguru.

UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen Santimamiñeko koba. Gaur egun, pinturen gela zein kobaren barruko garapen ikerkuntza beharretarako mugatuta daude, eta jendearentzkao itxita, kontserbazioa bermatu ahal izateko. Horren lekuan interpretazio eremu bat zabaldu da eta Santimamiñeko ermitan kobako bisita birtual bat ikusi daiteke.

Arkeologi hondeaketa, paleolitiko garaiko artea, bisitak eta abarren informazio gehiago nahi izanez gero Bizkaiko Foru Aldundiaren Santimamiñeko orrira jo.

 

Baso margotua

1980ko hamarkadaren erdi inguruan egin zuen Agustin Ibarrola artista basauriarrak. Insignis pinuaren baso bat erabili nahi izan zuen oihal moduan, “baso margotua” obra originala egiteko.

Margoak arboletan daude eginda, esparru espazial desberdinetan dauden arboletan, eta bloke tematiko bakoitzari sakontasun eta mugimendu desberdinak eman zizkion.

Basoak bisitarien parte hartzea eskatzen du, bisitariak berak sortzen edo apurtzen dituelako eszenak, hartzen duen kokalekuaren arabera.

Obra honek hiru dimentsiotan egindako figurak dimentsio bakarreko oihal bihurtzen ditu, beti ere bisitaria leku egokian jartzen bada.

Basoak, gutxi gorabehera, 5 hektarea hartzen ditu eta Basobarri mendiaren iparraldeko hegalean dago, Omako nukleorako jaitsieran.

Irudiei buruzko informazioa, ibilbidea, argazkiak, gidak eta informazio g
ehiago jasotzeko Bizkaiko Foru Aldundiaren Omako Basoa.

Irudientzako lotura eta basotiko paseoa

 

Basondo

Basondo fauna mehatxatuarentzako babeslekua da. 60.000 metro baso-zelaitan, bertako inguruko basabere espezie nagusiak zaintzen ditugu: basurde, orkatz, azeri, basakatu, katajineta, igaraba, hegazti harrapari eta migratzaile, narrasti,…eta baita gure inguruan galduak dauden beste espezie batzuk, otsoa, katamotza edo bisonte europarra, esate baterako.

Bisitariak gertutik ikusi ahal izango ditu animaliak Basondon, argazkiak ateratzeko aukera ere izango du.

Basondori buruzko informazio gehiago nahi izanez
gero, Basondoko webgune ofizialera jo.

Argazkiak: www.bizkaia.net

 

 


Robledegernika2.JPG

Gernika (Bizkaia)

58,5 km, 48 min

Astero-astero biltzen dira Gernikako azokan bertako eta inguruko saltzaile-erosleak baserriko produktuak salerosteko. Giro ederra eta alaia egon ohi da. Azoka amaitu orduan zesta-punta partidak egon ohi dira Jai-Alai pilotalekuan. Tello kondeak hiribilduaren sorrera-gutuna egin zuenean, 1366ko apirilaren 28an, aipatu zuen azoka astean behin egin behar zela. Hasiera batean azoka asteazkenetan bazen ere, beranduago eguneko bilakatu zen Azokakelean postu iraunkorrak kokatzen zirelarik. Urteak igaro ahala Gernikako merkatuen kalitate eta garrantziak gora egin zuten, batez ere urteroko abere feriei zegokienez. Guztion komenientzigatik, Gernikak inguruko elizateetako azoka eta feriak bereganatu zituen eta honek, denboraren poderioz, urriko astelehen entzutetsuei hasiera eman zien. Beraz, Urrian uzta batzen zenez, azoka handiagoa egiten zen eta saltzaile eta erosle gehiago egoten zen. Urriko astelehen guztiak bereziak izaten ziren, baina azkenekoak batzen zuen jende gehien. Gipuzkoatik eta Arabatik ere ba omen zetorren jendea produktuak erostera. Astelehen horretan urte guztiko prezioak ezartzen ziren. Herriaren bilakaerak azokaren kokapena Ferial aldera aldatu zuen.

Baina Gerrate Zibilaren erruz bertan behera gelditu zen azoka, harik eta demokrazia ezarri zenean Ekin taldeak atzera jaiegun hau bultzatzea erabaki arte. Urtetik urtera ospe handiagoa hartu du eta gaur egun ez da lekurik egoten saltzaileentzat. 1983az geroztik abere-erakusketa urriko lehenengo astelehenean egiten da eta azkeneko astelehenean, ostera, baserriko produktuak baino ez dira egoten.
Textos y plano: Ayuntamiento de Gernika: http://www.gernika-lumo.net

Merkatuko argazkia: Roy Finneren (Flickr)

Zuhaitza Gernika-ko Argazkia:  Papamanila (Wikimedia)


https://encrypted-tbn3.google.com/images?q=tbn:ANd9GcRPZCkBcP4S64dofs7OZX15GecqBJ-qMBfRmBsWf_dD_fnxkRfAXA

Kapitalak:

Donosti: 65,6 km, A-8a 51 min (Argazkia: Marset-wickimedia)

Vitoria:46,4 Km,  AP-1a 44 min (Argazkia: Guyletsbuild-wickimedia)

Bilbo: 63,2 km, A-8a 47 min (Argazkia: ernandopascullo-wickimedia)

Informazio-iturriak:
http://www.elgeta.org
http://www.espaloia.com/
http://www.turismodebagoiena.com/
http://www.gipuzkoan.info/
www.bergara.es
www.oinati.org
www.leintzgatzaga.com
www.aretxabaleta.com
http://turismo.euskadi.net
http://www.debabarrenaturismo.com
http://www.mallabia.org
http://www.mendaro.net/
http://www.elorrio.net/
http://www.lekeitio.com/
http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/
http://www.basondo.com/
http://www.gernika-lumo.net/
http://www.donostia.org/
http://www.donostia.org/
http://www.bilbao.net/